Tiyatro ve sinemayla ilgili görüşlerini aktaran sanatçı Zafer Algöz geçmişteki ve bugünkü oyunculuk algısını ve güldürü tipine olan ilgiyi anlattı.
Ustası, tiyatro yönetmeni Yetenekli Canova’nın tiyatro ile sinema kıyasını örnek vererek kelamlarına başlayan Algöz, “İkisi de yemektir. Sinema konservedir, tiyatro taze yemektir. Sinemada bir tane hoş eser; ondan binlerce çoğaltıp dünyanın her yerine gönderebilirsin. Lakin tiyatroda her akşam o yemeği tekrar birebir lezzette yapmak zorundasın. Bu akşam oynadın, şarkını söyledin, oldu bitti. Lakin sonraki gün yine oraya gelen insanlara tekrar oynayabildiğini ve söyleyebildiğini göstermen lazım. Yani bizim iş, her gün yine imtihana girmektir aslında” tabirlerini kullandı.
“İNSAN, 100 YAŞINA KADAR OYUNCULUK YAPABİLİR”
Sanatçı Algöz, İstanbul Devlet Tiyatroları’nda, direktörlüğünü üstlendiği ‘Rumuz Goncagül’ oyununu sahneye koyduklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Ben şöyle görüyorum; futbolu oynama yaşın geçince, 35 yaşından sonra artık gidip teknik yöneticilik yapayım dersin. Bizim meslekte o denli bir şey yok. İnsan, şayet aklı fikri yerindeyse 100 yaşına kadar bile oyunculuk yapabilir. Dünyada bilhassa yaşlı oyuncular çok değerlidir. Hele tiyatro yapıyorsa el üstünde tutulur. Zira 2 saatlik performans sergiliyorsun. Benim Rumuz Goncagül oyunundaki vazifem direktörlüktü. Direktörlüğün şöyle bir tarafı var, oyunun tamamından sorumlusunuz. Dekoru, ışığı, oyuncunun kullanacağı tespihten giydiği ayakkabıya kadar bütün ayrıntılardan siz sorumlusunuz. Bir dünyayı kuracaksınız ve oyuncuları o dünyaya nazaran akort edeceksiniz. Tıpkı futbol ekibi üzere kolektif bir ruh yakalayıp oyun çıkarmak derdindesiniz. Bunu her akşam insanlara oynamak zorundasınız.”
Sahnede olmanın lezzetinin çok farklı olduğunun altını çizen Algöz, devlet tiyatrolarında birçok oyuncunun hayal bile edemeyeceği birçok rolü oynama bahtına sahip olduğunu söyledi.
“KOMEDYENLİK EN ULU MERTEBE”
Zafer Algöz, teknolojiden tesiriyle yeni tiyatro oyunlarının çok farklı yerlere evrildiğine dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Takip edebildiğim kadarıyla mesela Berlin’de her akşam 150 tiyatro perde açıyor. Berlin İstanbul’dan daha küçük bir yer. Lakin eskisi üzere çok büyük dekorlar yahut dev inşaatlar yok. Onun yerine daha çok oyuncu materyali, oyuncunun kalitesi ve direktör yorumu var. Avrupalılar bir oyunun en az 7-8 tane değişik yorumunu gördükleri için, ‘Bir de şu 9.yu görelim’ diyorlar. ‘Yine mi hamlet seyredeceğiz?’ demiyorlar.”
Dünya genelinde tesirli olan salgının şov sanatlarını çokça etkilediğini belirten Algöz, Türkiye’deki özel tiyatrolar, canlı performans yapan sanatkarlar ve müzisyenlerin büyük yara aldığını lisana getirdi.
Usta oyuncu, ekonomik koşulların bütün dünyada kültür sanat harcamalarını azalttığına değinerek, “İnsanlar bunun için kaliteli olanın peşinde. Kaliteli sinema ve tiyatroyu tercih ediyorlar. Beşerler tiyatroyu daha çok bir cümbüş ögesi olarak görüyor. ‘Gidelim 1-2 saat gülelim’. Bu da arz talep meselesi… Özel tiyatro yapan arkadaşlar da ‘Madem ki talep var, o vakit güldürü oynayalım.’ diyor. Güldürü oynamak da güç iş. Komedyenlik bir oyuncunun gelebileceği en ulu mertebe. Zira komedyen, Fransızca her şeyi oynayan aktör demek. Kimi özel tiyatrolarda, genç arkadaşların çok değerli, çok farklı işler yaptıklarını da görüyorum” diye konuştu.
“OYUNCU OLMANIN YOLU ÇOK OKUMAKTAN GEÇİYOR”
Özellikle son yıllarda Türkiye’de oyunculuk mesleğine büyük bir ilgi görüldüğüne vurgu yapan sanatçı, “Herkes şöhret olmak istiyor. Bana da arkadaşlarım vasıtasıyla birileri ulaşıyor. Onlara birinci şunu soruyorum: ‘Şöhret mi olmak istiyorsun, oyuncu mu?’ Oyuncu olmak istiyorsan bu çok kuvvetli bir süreç. Oyuncu dediğin adam 55 yaşından sonra olmaya başlıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Zafer Algöz, gençken oynadığı oyunları artık izlediğinde, “Şimdiki aklım olsa şöyle oynardım” dediğine dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Oyunculuk gerçekten çok cazip bir meslek. Herkes bunun üzerine oyuncu olmak istiyor. Oyuncu olmanın yolu, çok okumaktan, yeterli araştırmaktan geçiyor. Hepsinden değerlisi yeteneğin olacak. Yetenek yoksa hepsi boş. Yeteneğin yoksa uygun atlet, güzel oyuncu, âlâ rejisör olamazsın daima yetenekle alakalı. Çalışmayan yetenek yerinde sayar. Bakarsın daima kendini tekrara başlar. Bir türlü basamak kaydedemez. Vakit su üzere akıp gidiyor. Ben gençlerden çok şey öğrenmeye çalışırım. Daima meraklı bakarım. Genç biri ne diyor, nasıl bir şey yapıyor, ne düşünüyor? Tiyatro, seyirciyle var olan bir sanat. Bir tiyatro oyunun oluşabilmesi için seyircinin olması kural. Tiyatro yapmak ismine perde açan amatör yahut ödenekli tüm arkadaşlarımızın dolu salonlara oynamasını dilerim.” (AA)