Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, işlenmiş deniz eserlerindeki mikroplastiklerin varlığını saptamak için Türkiye pazarında yer alan 7 üretici firmaya ilişkin 33 farklı ton balığı markasını incelemeye aldı. Gündoğdu, laboratuvar ortamında ışık mikroskobu ve mikro-raman mikroskobu kullanarak ton balıklarını inceledi.
Denizdeki balıkların mikroplastik tükettiği konusunda daha evvel çalışmalar gerçekleştirdiklerini belirten Doç. Dr. Gündoğdu şöyle dedi:
“İşlenmiş deniz eserlerinde de kirlilik olabileceği hipotezi üzerine Türkiye’de bu durumun hangi boyutta olduğunu anlayabilmek için 7 başka üreticiye ilişkin 33 farklı ton balığı markası topladık. Bunların içerisindeki mikroplastik varlığını inceledik. Ölçü olarak dünyadaki örnekleriyle kıyaslandığında az olsa bile her bir ton balığı kutusunun içerisinden en az bir tane mikroplastik olduğunu tespit ettik. Sonuçlar, paketleme ve üretim süreçlerinin mikroplastiklerin ana mümkün kaynakları olduğunu gösterdi.”
“TEMEL SORUN, PLASTİĞİN AĞIR OLARAK KULLANILIYOR OLMASI”
Ton balıklarının içerisinde tespit edilen plastik kirliliğinin çoğunlukla paketlemeden kaynaklandığına dikkat çeken Doç. Dr. Gündoğdu şunları söyledi:
“Ambalaj materyallerini ayrıyeten tahlil ettiğimizde ton balığının içerisinden çıkan mikroplastiklerin yapısının, bilhassa metal ambalajların iç yüzeyinin kaplanmasında kullanılan materyal ile birebir yapıda olduğunu gördük. Ambalajda plastikten uzaklaşmak, etraf ve insan sıhhatine ziyanı olmayan gereçler kullanılmak gerektiğini bir kez daha ortaya koyan bir çalışma oldu. Plastiğin üretimi esnasında kullanılan kimyasallar bu ambalajlardan kaynaklı olarak besine temas edebiliyor. Benzeri biçimde denizden avlanıp üretilen işlenmiş deniz eserlerinde denizden kaynaklanan mikroplastik kirliliği de olduğunu söyleyebiliriz. Buradaki temel sorun, plastiğin ağır olarak üretiliyor ve kullanılıyor olmasıyla bağlantılıdır.”
ELDİVEN KESİMLERİNE RASTLANDI
Çalışma ortamının da kıymetli bir kirlenme kaynağı olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Gündoğdu, bazı örneklerin içerisinde çalışma esnasında kullanılan eldivenlerin kesimlerine rastladıklarını söz etti.
Doç. Dr. Gündoğdu, bakteriyel ve mikrobiyolojik açıdan hijyene dikkat edildiği kadar tıpkı vakitte mikroplastik açısından da ortamdaki temel bulaşı kaynaklarının elimine edilmesi gerektiğini anlattı. Plastiklerin birebir vakitte hormon bozucu ve kanserojen tesir yapan kimyasallar içerdiğini vurgulayan Doç. Dr. Gündoğdu, bu durumun da insan sıhhati üzerinde çeşitli meselelere yol açabileceğini kaydetti. (DHA)