Bir müddettir rahatsız olan ve hastanede bulunan Erkin Koray’ın akciğer rahatsızlığı yüzünden hayatını kaybettiği öğrenildi. Usta isim müzik dünyamıza sayısız eser ikram etmiş, Anadolu’nun kültürel mirasını müdafaaya da büyük katkıda bulunmuştu. Erkin Koray, birçok türküyü tekrar düzenlemiş ve dinleyiciyle tekrar buluşturmuştu.
Erkin Koray’ın annesi Vecihe Koray usta bir piyano sanatkarı ve eğitmeniydi
KÜÇÜK YAŞTA PİYANO ÖĞRENDİ LAKİN O GİTARI SEÇTİ
Mustafa Erkin Koray 24 Haziran 1941 tarihinde İstanbul Kadıköy’de doğdu. Sanatçı bir ailede doğan Erkin Koray daha küçük yaşlarda, başarılı bir piyanist ve piyano eğitmeni olan annesi Vecihe Koray’dan piyano çalmayı öğrenmişti. Erkin Koray ilerleyen yıllarda piyanodan uzaklaştı ve gitar çalmayı öğrendi. Sanat hayatında da kendine enstrüman olarak gitarı seçecekti.
İstanbul Alman Lisesi’nde eğitim gören Erkin Koray 1950’lerin ikinci yarısından itibaren okul arkadaşlarıyla Erkin Koray ve Ritimcileri isimli bir müzik kümesi kurdu. Küme devrin tanınan müziklerini çalıyordu. Erkin Koray 1960’lara kadar müzikle olan alakasını yarı amatör yarı profesyonel halde sürdürdü.
İLK 45’LİĞİNİ KAYDEDİP ASKERE GİTTİ
Usta sanatçı 1962 yılında müzikli yerlerde programlar yapmaya başlamıştı. Bu sırada aldığı bir teklif sayesinde birinci 45’liğini kaydetme talihini yakaladı. Plağın bir yüzünde “Bir Eylül Akşamı”, başka yüzünde ise “It’s So Long” isimli İngilizce bir modül yer alıyordu. Bu plak fakat 1966 yılında piyasaya çıkabildi. Zira Erkin Koray bu sırada askere gitmiş, 1963 – 1965 yılları ortasındaki askerliğinde de Ankara’da Hava Kuvvetleri Caz Orkestrası’nda solist ve gitaristlik yapmıştı.
Usta sanatçı bir devir müzikli restoranlarda da müzik söylemişti
Askerden sonra Hamburg’a giden Erkin Koray burada The Hiccups isimli bir Alman kümesi ile 2,5 ay çalıştı. Türkiye’ye döndüğünde The Hiccups’ta bir arada çalıştığı bas gitarist Bernhard Weber, gitarist İlder Tokcan ve Fikret Zolan ile yeni bir küme kurdu. Bu devirde artık saçlarını da uzatmaya başlamıştı ve herkesin onu hatırladığı görünümüne yavaş yavaş kavuşuyordu.
UZUN SAÇLARIYLA BİR SEMBOL OLDU
Koray, Türkiye’de uzun saçları ve müziğiyle beat müziğin temsilcisi haline geldi.1966’da İngilizce müziklerden oluşan bir plak daha çıkardı lakin plak yalnızca 300 adet sattı. 1967 yılında basılan, bir yüzünde Kızları da Alın Askere, başka yüzünde Aşk Oyunu isimli kesimler bulunan 45’liği ise onun için adeta bir dönüm noktası olacaktı. Bilhassa Kızları da Alın Askere kesimi Erkin Koray’ın geniş kitleler tarafından tanınmasında değerli rol oynamıştır ve onu ünle çapında tanınan bir isim haline getirdi.
Hürriyet Gazetesi tarafından düzenlenen Altın Mikrofon müsabakasında seslendirdiği “Meçhul” ve enstrümantal “Çiçek Dağı” ile müzikleri ile 4. Oldu. Lakin bu da Koray’ın müzik mesleğinde bir öbür dönüm noktası olacaktı. Müzikleri çok sevilen usta sanatkarın yaptığı mutabakatla Meçhul ve Çiçek Dağı müzikleri piyasaya çıkarıldı. Plak sekiz yüz bin adet üzere büyük tiraj başarısına ulaştı.
Erkin Koray, Hürriyet’in düzenledği Altın mikrofon müsabakasında 4. olmuştu… Fakat müsabakada seslendirdiği müzikler daha sonra plak olarak basıldı ve onun ünlenmesini sağladı
HÜRRİYET ALTIN MİKROFON MÜSABAKASI’NDAN SONRA BAHTI AÇILDI
60’lı yılların sonlarında arkası arkasına gelen Anma Arkadaş, Hop Hop Gelsin, Sana Bir Şeyler Olmuş, Seni Her Gördüğümde üzere modülleriyle artık tüm ülkenin tanıdığı ve sevdiği bir müzikçi oldu Erkin Koray. 70’li yıllarda bir devir Jethro Tull ve Pink Floyd üzere devrin ünlü rock kümelerinin müziklerini yorumlayan Erkin Koray ve kurduğu kümeler daha sonra sanatkarın özgün biçimini bu rock sound’una uygulamaya başladılar.
JOHN LENNON’DAN GELEN TEKLİFİ REDDETMİŞTİ
1971’de Fransa’da Beatles’ın efsanevi solisti John Lennon’la tanıştı. Erkin Koray Lennon’a yeni müziği “Mesafeler”i dinletti. Şarkıyı dinleyen Lennon, kendisine Avrupa’da kalmasını teklif etse de, Koray bu teklifi kabul etmedi ve Türkiye’ye geri döndü. 1970’lerin ortalarından sonra daha çok solo çalışmalar yapmaya başlayan Erkin Koray klasikleşmiş birçok yapıta imza attı. Erkin Koray 1975-1984 yılları ortasında kısa müddetlerde Türkiye’ye gelişleri dışında Hollanda, Almanya ve Kanada’da yaşadı. Sanatkarın bu periyottaki yaşantısı hakkında çok bilgi olmasa da Estarabim, Arap Saçı üzere çok bilinen yapıtlarını bu devirde yayınladı.
Erkin Koray 1971’de John Lennon’la tanıştı… Ona müziğini dinletti ve efsane isimden Avrupa’ya gelmesi için teklif aldı fakat Koray bu teklifi redddedip yurda dönmüştü
80’li yıllarda Türkiye’ye kesin dönüşünün akabinde, ailevi problemler yaşamasından ötürü bu periyodu müzikal açıdan çok verimli geçmemişti. Fakat 1985-1990 yılları ortasında tahminen en çok bilinen çalışması olan Çöpçüler ile büyük bir çıkış yaptı. Çöpçüler’in de yer aldığı Ceylan albümü 1985’te yayınlandı. Albümde Erkin Koray, davul dışında tüm enstrümanları kendi çalmıştı. Bir devir müzikli restoranlarda bile çalıp söyleyen Erkin Koray’ın 1990 yılında yayınladığı Tamam Artık albümü eski ve yeni müziklerin karışık bulunduğu bir albüm oldu.
HAYATI DAİMA EKONOMİK DÜŞÜNCELER İÇİNDE GEÇTİ
Hayatı ekseriyetle ekonomik dertlerle geçen Erkin Koray tanınan çalışmaları ve çok sevilen müzikleri olmasına karşın maddi açıdan rahata eremedi. Müziği kendine hayat biçimi olarak seçmiş olan Koray, kendisiyle tıpkı devirde müzik yapmış birçok sanatçı üzere o devirlerde bilinmeyen olan telif hakları, sonlu çalışma imkanları, sıhhatsiz bir yapıya sahip olan müzik piyasası ve müzik dinleyicisinin düşük alım gücü üzere nedenlerle ekonomik zahmetlerden kurtulamadı.
Her vakit yenilikçi, sentezlere açık, deneysel bir müzik çizgisi olan Erkin Koray; sıra dışı şarkı sözleri, kendine mahsus vokalleri, uzun saçları, özgün kıyafetleri ve bunun üzere birçok özelliğiyle Türkiye’nin müzik tarihine ve bilhassa de rock müziğe damgasını vurdu. Erkin koray’ın son albümü 1999 yılında yayımlanan yeni müziklerinin yanında eski müziklerinin yeni düzenlemelerinin bulunduğu Devlerin Nefesi oldu.
TÜRKÜDEN TÜRK SANAT MÜZİĞİNE, ROCK’TAN METAL’E HER CİNSTE ESER VERDİ
Anadolu rock, psychedelic rock ve hard rock cinsinde çok sayıda özgün yapıtı bulunan Erkin Koray’ın Cemalim, Köprüden Geçti Gelin üzere türkülere getirdiği yeni soluk, Nihansın Dideden, Kıskanırım üzere Türk sanat müziği yapıtlarını yorumlayışı unutulmazlar ortasına girdi. Müziğimize sayısız eser bırakan Erkin Koray’ın O denli Bir Geçer, Anma Arkadaş, Arapsaçı, Şaşkın, Sevince ve Yalnızlar Rıhtımı, Estarabim, Çöpçüler, Fesuphanallah üzere Arabesk-rock kesimlerin yanında, Uzaklıklar, Yağmur üzere psychedelic rock’a uzanan yapıtları ve Hükümdarlar, Akrebin Gözleri üzere heavy metal’e yakın müzikleri jenerasyonlar boyunca ezberlendi ve çok sevilerek hafızalara kazındı.
KIZINA MESKENİNDE EĞİTİM VERMESİ ÇOK KONUŞULMUŞTU
Usta sanatçı bir devir kızı Damla Koray’a konutunda eğitim vermesi ve okula yollamamasıyla gündeme gelmiş ve husus çok tartışma yaratmıştı. Erkin Koray uzunca bir müddettir kızı Damla Koray’la birlikte Kanada’da yaşıyordu. Damla Koray, babasının kendisini bile ismini birinci sefer duyduğu bulunmaz bir hastalığa yakalandığını ve bu akciğer hastalığı nedeniyle öldüğünü açıkladı. Damla Koray babası Erkin Koray’ın hayatını kaybettiğini “Bunun olmasına şaşırdım diyemem. Kendisi her bahiste olduğu üzere bu bahiste da ekstrem bir insan olduğunu kanıtladı” kelamlarıyla duyurdu.