Türkiye’nin Avrupa Birliği ile alakalarda öncelikli gündem unsurlarından olan ve son periyotta Ankara’nın daha fazla gecikmeden adım atılması talebini sıkça tekrarladığı gümrük birliği güncellemesi konusunda Brüksel’den kıymetli bir ileti geldi. AB Kurulu mevzuyu sonbaharda ele almayı planlıyor. Geçtiğimiz haftalarda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile iki defa görüşen İktisat Komiseri Paolo Gentiloni, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, ele alınması gereken güç mevzular olduğunun altını çizerek, “Yazdan sonra gruplarımızla birlikte bunları inceleyeceğiz ve Türkiye’den gelen yeni sinyallerin üzerine bir şeyler inşa etmenin mümkün olup olmadığını göreceğiz” dedi. Güncelleme çok boyutlu bir sürece bağlı olsa da Komisyon’un mevzuyu gündemine alması değerli bir sinyal niteliğinde.
KOMİSYON DESTEKLİYOR
Türkiye, yıllardır gümrük birliği’nin hizmetler, kamu alımları ve tarım eserlerini kapsayacak biçimde genişletilmesini istiyor. Yeşil ve dijital dönüşümün ön planda olduğu, AB’nin yaptığı hür ticaret mutabakatlarının Türkiye açısından sorun yarattığı bir devirde güncellemenin yanı sıra modernizasyon da kaçınılmaz gözüküyor. AB Kurulu, Ankara’nın güncelleme talebine başından bu yana takviye veriyor. Bununla birlikte özgür sirkülasyonda olan mallara yönelik ek vergilerin, ihracat ve ithalat kısıtlamalarının kaldırılması ve AB müktesebatına ahenk konusunda teknik adımlar atılmasını talep ediyor.
ÜYELERİN TUTUMU ÖNEMLİ
Son etapta olumlu oyu gereken Avrupa Parlamentosu da mümkün bir güncellemeye sıcak bakıyor fakat sürecin insan hakları ve demokrasi hususlarıyla ilişkilendirilmesini isteyen yaklaşımını koruyor. Siyasi münasebetlerle yıllardır AB Komisyonu’na Türkiye’yle müzakere yetkisi vermeyen üye ülkelerin bu kere olumlu hal takınıp takınmayacağı merak ediliyor. Rum-Yunan ikilisinin süreci kazanım elde etme maksatlı kullanacağına kesin gözüyle bakılırken Almanya ve Fransa’nın hali kritik değerde olacak.
SÜREÇ UZUN SÜREBİLİR
Güncelleme epey güçlü ve uzun bir süreç gerektiriyor. Hususa ait teknik ve siyasi pürüzlerin aşılarak müzakerelere geçilmesi durumunda sürecin 2-3 yıldan evvel tamamlanması beklenmiyor. Müzakerelerin akabinde gerekli olan onay sürecinin de 1-2 yıl alması ihtimali yüksek görülüyor.